cele Cele
  1. Uświadomienie sobie własnego stosunku do wieku.
  2. Poszerzenie własnego sposobu myślenia o wieku, młodości i starości.

zastosowanie Zastosowanie

Metoda sprawdza się dla 12–18 osób. Warto zastosować ją na początku warsztatu dotyczącego współpracy międzypokoleniowej lub podczas warsztatów integracyjnych rozpoczynających dłuższy projekt.


materialy Materiały

Koperty, kartki do notowania, długopisy lub flamastry.

Materiały pomocnicze

czas Czas

20-30 minut

Chcesz mięć to pod ręką

Pobierz pdf

proces Przygotowanie

Zanim spotkasz się z grupą, przygotuj zbiór ciekawych cytatów dotyczących młodości (młodego pokolenia) i starości (starszego pokolenia). W bogatych zasobach Internetu znajdziesz dużo interesujących cytatów np. w Wikicytatach. Ważne, żeby cytaty pochodziły z różnych źródeł (literatura, filozofia, publicystyka itp.), z różnych epok historycznych i różnych krajów.

Każdy cytat zapisz bądź wydrukuj na osobnej kartce. Na innej kartce zapisz nazwisko autora/autorki cytatu i lata jego/jej życia. Zebrane cytaty potnij na cienkie paski i podziel na zestawy. Liczba zestawów zależy od tego, ilu uczestników spodziewasz się na warsztacie. Zestaw powinien zawierać cytaty oraz na osobnej kartce nazwiska autorów z informacją o latach ich życia bądź dacie powstania cytatu. Zestawy umieść w kopertach. W każdym zestawie powinno być minimum 6 różnych cytatów. Idealnie będzie, jeśli 2–3 cytaty będą się powtarzały w każdym zestawie.


prowadzenie Przebieg
Krok 1

Podziel grupę warsztatową na mniejsze np. 5-osobowe zespoły, w dowolny znany Ci sposób – może to być prosta wyliczanka lub jakaś inna forma, którą lubisz. Każdemu zespołowi przekaż po jednej kopercie, w której znajdują się cytaty i nazwiska autorów tych słów.

Krok 2

Poproś zespoły, by otworzyły koperty, dopasowały cytaty do autorów i uszeregowały je w kolejności od tych wypowiedzianych najwcześniej do tych wypowiedzianych najpóźniej. W ten sposób powstanie linia czasu.

Krok 3

Kiedy wszystkie grupy zakończą pracę, porównajcie efekty działania poszczególnych zespołów. Następnie wspólnie sprawdźcie, kto i kiedy wypowiedział przygotowane słowa. Zwróć uwagę na sytuacje, w których jeden cytat został dopasowany do nazwisk osób żyjących w innych epokach. Zapytaj każdą grupę, jak przebiegał proces dopasowywania cytatów – czy był to wybór przypadkowy czy może poparty konkretnymi argumentami (jeśli tak, to jakimi?).


podsumowanie Podsumowanie

Zapytaj uczestników i uczestniczki o to, co ich zaskoczyło, a co zastanowiło w tym ćwiczeniu i jakie mają wnioski? Jaki obraz starości i młodości kryje się za wybranymi cytatami? Na ile jest on odmienny od tego, co uczestnicy warsztatów słyszą o starości i młodości w różnych sytuacjach w swoim życiu? Co to ćwiczenie mówi o dialogu międzypokoleniowym i jak możemy wykorzystać te refleksje w naszym własnym działaniu? Zadbaj, aby głos każdej osoby został usłyszany w dyskusji. Na koniec poproś, by każda osoba wybrała jeden cytat, który uważa na ten moment za szczególnie ważny, a następnie skomentowała jednym zdaniem swój wybór.